Wmo: bij de eigen bijdragen geldt draagkracht en geen “botte”
inkomensgrens
De Centrale Raad van Beroep (CRvB) oordeelde op 18 januari
2012 (LJN:BV1309) expliciet dat een gemeente in haar verordening geen
inkomenstoets mag opnemen en alleen de wettelijke eigenbijdrageregeling. Voor
de burger met een middeninkomen maakt dat veel uit.
door Aad Burger
Het artikel van Hans Gorissen in het nummer van 6 april 2012
is een beetje ingehaald door een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep
(CRvB) van 18 januari 2012. Daarin wordt de uitspraak van 19 december 2011
bevestigd, maar ook gespecificeerd ten aanzien van het in natura verstrekken
van Wmo-voorzieningen. Een inkomensgrens zoals sommige gemeenten hanteren,
wordt uitdrukkelijk afgewezen.
Voor Utrecht was dit van veel belang omdat de gemeente bij
de tarieven voor de Regiotaxi per 1 januari 2012 een inkomensgrens van 150%
procent van de toepasselijke bijstandsnorm hanteerde. Het Bestuur Regio Utrecht
(BRU) dat de Regiotaxi regelt had zijn vrije tarief per die datum fors verhoogd
naar €3,90 (instappen en 1 zone) zodat een korte enkele reis € 7,80 ging
kosten. De gemeente Utrecht gaf de mensen met een beperking (Wmo-indicatie) en
een laag inkomen een flinke korting: zij hoefden maar 2 maal 50 cent te
betalen: € 1,00. Maar “vrije reizigers” EN mensen met een beperking die een
verzamelinkomen boven de 150% grens hadden (belastingaangifte 2010) moesten €
7,80 gaan betalen (en voor elke zone extra € 3,90 meer). Dit leidde tot protest
en mensen bleven vaker thuis. Het gebruik van de Regiotaxi bij deze mensen liep
met meer dan 50% terug, van participatie in het maatschappelijk leven kwam
minder terecht, chauffeurs meldden dat een aantal van hen binnenkort ontslagen
zou worden.
De uitspraken van de
CRvB kwamen als geroepen. De Clientenraad Wmo PV6 adviseerde het College van
Burgemeester en wethouders per omgaande het hoge tarief voor Wmo-geindiceerden
te schrappen. En dat heeft de gemeente ook direct gedaan.
Het wel toegestane hanteren van een eigen bijdrage voor een
vervoersvoorziening als de Regiotaxi is technisch niet eenvoudig. Maar in elk
geval wordt dan rekening gehouden met de draagkracht en de andere eigen
bijdragen die de betreffende persoon in het kader van de Wmo (en AWBZ) al
betaalt. De berekening van de eigen bijdrage en de draagkracht is bovendien
geen zaak van de individuele gemeenten. In artikel 16 Wmo is het CAK aangewezen
als de instantie om de Eigen Bijdrage vast te stellen en te innen. Daarbij
hanteert het CAK een Rijksregeling met als componenten een Minimaal deel,
Inkomensafhankelijk deel, daarover 33% Wtcg korting. Als eenmaal het
draagkracht-plafond van de betreffende persoon is bereikt, worden verdere eigen
bijdragen niet meer in rekening gebracht.
Voor mensen met een middeninkomen zal dit vaak (veel)
gunstiger uitpakken dan wanneer de “botte bijl” van een inkomensgrens wordt
gehanteerd. Bij dat laatste moet bijvoorbeeld een alleenstaande 65+-er met een
verzamelinkomen boven € 16.007 per jaar evenveel gaan betalen dan
leeftijdgenoten met een inkomen van bijvoorbeeld € 20.000/30.000/40.000 –
100.000 enz.
De uitspraak van de CRvB van 18 januari 2012 moet bij alle
gemeenten ertoe leiden dat de inkomensgrens per omgaande wordt afgeschaft. De
rechtsgrond ontbreekt. Laten alle gemeenten het goede voorbeeld van Utrecht
volgen. Wachten op een formele wijziging van de betreffende gemeentelijke
verordening is beslist niet toegestaan en zal tot schadeclaims en onnodige
kosten leiden.
Aad Burger is namens
de ouderenbonden in de stad Utrecht (COSBO) lid van de gemeentelijke
Cliëntenraad Wmo PV6 (voorzieningen).
