RIA van 17 december 2009 over individuele vervoersvoorziening

BIJDRAGE OVER WMO VOORZIENINGEN OP RAADSINFORMATIEAVOND (RIA) GEMEENTERAAD UTRECHT 17 DECEMBER 2009.

 

1. De gemeente heeft bij de behandeling van de begroting en een nieuwe Wmo verordening aangegeven dat het noodzakelijk is te bezuinigen en dat in verband met de zogenaamde compensatieplicht voor mensen met een beperking de aanspraken op het bestedingsvrije bedrag in de individuele vervoersvoorziening wordt aangepast. Dit bedrag van € 73 per maand ( €876 per jaar ) wordt in een paar jaar afgebouwd en nieuwe aanvragen worden per 1 januari a.s. afgewezen. Ter tegemoetkoming wordt het tarief van de regiotaxi van 45 cent naar 30 cent per zone verlaagd. De gemeente hoopt zo tenslotte 2 miljoen per jaar structureel te bezuinigen.
2. Tot nu toe was de opvatting dat om de mobiliteit van mensen met een beperking met een laag of bescheiden inkomen te garanderen er TWEE BENEN waren om op te staan. Allereerst het aanvullende openbaar vervoer, in Utrecht de regiotaxi. Ten tweede prive-vervoer met eigen auto, de auto van familie en kennissen, nu en dan een gewone taxi. Deze combinatie was logisch omdat de regiotaxi ook als hij uitstekend werkt – wat zoals bekend niet altijd het geval is – STRUCTURELE  beperkingen heeft. Als men beslist op tijd ergens moet zijn zoals bij huwelijk, begrafenis of crematie, bij schouwburg of bioscoop, kerkbezoek, vergaderingen van allerlei aard, schiet de regiotaxi tekort. Dubbel wanneer men niet precies kan aangeven hoe laat iets eindigt. VANDAAR DAT DE COMBINATIE VAN REGIOTAXI EN PRIVE-VERVOER ESSENTIEEL IS is om maatschappelijke participatie – bij ons allen hoog in het vaandel – mogelijk te maken. Nu de gemeente 1 been of 1 poot afhakt, werkt het niet meer. Met name mensen met een laag of bescheiden inkomen komen in de problemen en gaan afhaken. Bij de rit vanavond door de sneeuw met Regiotaxi vroeg de chauffeur wat ik hier ging doen. Ik legde het uit. Zijn reactie: U heeft helemaal gelijk. Als iemand denkt dat hij met de Regiotaxi in al zijn vervoersbehoeften kan voorzien, is hij niet goed bij zijn hoofd.
3. De gemeente zegt dat de huidige regeling OVERcompensatie betekende. Sommige mensen, met name ouderen, zouden de € 73 per maand niet of niet geheel voor vervoer gebruiken. Maar het besluit van 4 jaar geleden dat niet scherp te indiceren en niet te controleren is door de gemeente zelf genomen. Suggesties om dat wel te doen, werden verworpen: het zou te duur zijn. Nu wordt het bestedingsvrije karakter gebruikt om het helemaal af te schaffen. De Clientenraad heeft geadviseerd: zoek het goed uit en indiceer en controleer scherper als daar reden toe is. Zoals het nu wordt voorgesteld is er duidelijk sprake van ONDERcompensatie hoewel dat ambtelijk wordt ontkend.
4. De voorgestelde regeling is ook in tegenspraak met recente uitspraken van de Centrale Raad van Beroep. Die gaan namelijk akkoord met het idee dat het collectief openbaar vervoer, in Utrecht de regiotaxi, als voorliggende voorziening op de eerste plaats komt, maar wijzen de gemeente erop dat men op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning de plicht heeft individueel te toetsen of de behoefte aan maatschappelijke participatie met die regiotaxi praktisch uitvoerbaar is. Door in 1 klap de bestaande regeling af te schaffen laat de gemeente Utrecht dit na. In de voorgestelde verordening krijgen mensen alleen een vergoeding als men om medische redenen de regiotaxi niet kan gebruiken. Naar participatie wordt niet gekeken.
5. Om vervolgens de bezuinigde bedragen in de Algemene Middelen te laten vloeien en vervolgens te besteden aan andere nuttige zaken zoals armoedebestrijding en schuldhulpverlening houdt de gemeente zich niet aan de 4 jaar geleden met de Tweede Kamer en het Ministerie VWS gemaakte afspraken. De gemeenten hebben er toen op aangedrongen de door het Rijk te verstrekken bedragen voor Individuele Wmo Voorzieningen niet te oormerken. Men beloofde dat men er zelf op zou letten dat de betreffende bedragen niet aan lantaarns, maar ook niet aan andere goede zaken besteed zouden worden. Als nu blijkt dat de gemeente zich hier niet aan houdt, is dat niet alleen onjuist, maar ook onverstandig. Het Rijk moet namelijk ook bezuinigen . Als bij inspectie blijkt dat de gelden voor Indiv. Wmo Voorzieningen voor een deel aan niet daaraan worden besteed, kunt u er op rekenen dat het Rijk binnen afzienbare tijd de betrokken bedragen verlaagt. Dan schiet de gemeente er per saldo niets mee op, maar de betrokken inwoners van Utrecht hebben de rekening dan al betaald. In de ambtelijke reactie wordt gesteld dat de financiele middelen niet zijn geoormerkt en dat dit inhoudt dat de gemeente vrij is eventuele overschotten over te hevelen naar de algemene middelen. Maar de afspraken en toezeggingen die 4 jaar geleden zijn gedaan worden niet vermeld. Is men die vergeten? Het Rijk is die gezien recente uitspraken van staatssecretaris Bussemaker niet. Ik neem aan dat u bij de besluitvorming hier rekening mee wilt houden.
6.  Verder wil ik mijn teleurstelling uitspreken dat het College van B&W nog steeds niet heeft geantwoord op het Advies dat de Clientenraad PV6 op dit punt heeft uitgebracht. De vaste afspraak dat dit Advies en het antwoord van het College bij de betreffende stukken aan de Raadscommisie en de Raad worden gevoegd, is niet nagekomen. Bij de stukken voor deze avond is wel een ambtelijke reactie van Arjan Koerts van 21 oktober, maar die is nooit naar de Clientenraad gestuurd en het is onduidelijk wat B&W ermee heeft gedaan. Deze ambtelijke reactie stelt dat de Clientenraad zich grotendeels in de bezuiniging kan vinden. Dat is echter pertinent onjuist. De opsteller heeft het Advies van de Clientenraad blijkbaar niet goed gelezen. Ik heb dat gisteren nog in de vergadering van de Clientenraad aan de orde gesteld en die wijst de ambtelijke reactie dan ook af. Die reactie stelt ook dat een goedkopere Regiotaxi de clienten meer dan voldoende compenseert, maar gaat volkomen voorbij aan het feit dat zelfs een gratis Regiotaxi niet aan de behoefte aan maatschappelijke participatie zoals ik zojuist heb omschreven, kan voldoen. Heeft u vandaag een officiële reactie van het College van B&W op het Advies van de Clientenraad ontvangen?  Zo niet, dan verzoek ik u de voorstellen van het College niet in behandeling te nemen totdat dit verzuim is hersteld.
7. Ik wil u, de betreffende ambtenaren en de leden van het College van B&W vragen 1 week al hun verplaatsingen te doen  met uitsluitend de Regiotaxi en vervolgens eerlijk te melden hoe dat is verlopen. U zult volgens mij unaniem tot de conclusie komen dat actieve maatschappelijke participatie met ALLEEN DE REGIOTAXI volkomen onmogelijk is. Maar dan kunt u mensen met een beperking niet vertellen dat ze daarmee meer dan voldoende gecompenseerd zijn. U zult er dan niet aan ontkomen de voorgestelde bezuinigingen te heroverwegen.
8. Mag ik tot slot u een praktisch voorstel doen voor het geval u zich gedwongen voelt binnen de begroting te blijven: schrap de extra verlaging van het tarief van de regiotaxi waar niemand om gevraagd heeft en ken met scherpe indicatie en controle een bescheiden bedrag toe voor extra prive-vervoer. Dan blijven de TWEE BENEN gehandhaafd, bespaart u zich een aantal zaken van bezwaar en beroep en bittere verwijten van asociaal beleid.

Mr. A.R. Burger, lid van de Clientenraad WMO prestatieveld 6 (namens het COSBO)

17 december 2009